مرکز خدمات روانشناختی و مشاوره اندیشه مهر

از هر رابطه  سالم انساني چه به صورت روابط صميمانه، دوستي، روابط عاشقانه،  روابط خانوادگي، فاميل و ... انتظار مي رود كه باعث رشد، تقويت عزت نفس، خوشي و پرورش شود. به عبارت ديگر، باعث رضايت و خوشحالي شود. واقعيت اين است كه روابط سالم تاثيرات مثبت زيادي بر انسان ها دارند و به همين دليل است كه يكي از عوامل تعيين كننده اساسي سلامت انسان ها، چه جسمي و چه رواني، داشتن روابط سالم است. روابط سالم داراي ويژگي هاي خاصي هستند.

 در يك رابطه سالم انتظار مي رود كه:

• با يك ديگر محترمانه برخورد كنند،
• احساس امنيت و راحتي كنند،
• پرخاشگري و خصومت نداشته باشند،
• اختلاف هاي خود را با آرامش حل كنند،
• از اوقاتي كه با هم مي گذرانند لذت ببرند،
• از يك ديگر حمايت كنند،
• به ديگري و زندگي وي اهميت دهند، از جمله: سلامت، خانواده، كار و ... ،
• به حريم هاي شخصي يك ديگر احترام بگذارند،
• به يك ديگر اعتماد كنند،
• يك ديگر را مجبور نكنند  بر خلاف مذهب، اخلاق، اعتقادات و عادت هاي خود رفتار كنند،
• به صورت روشن و شفاف نظرات شان را بيان كنند،
• نامه ها، تلفن، اي ميل و ... شخصي داشته باشند،
• يك ديگر را به رفتارهاي سالم تشويق كنند،
• يك ديگر را تشويق كنند كه ارتباطات و دوستي هاي ديگري نيز داشته باشند،
• اكثريتِ اطرافيان از وجودِ چنين رابطه اي خوشحال و راضي باشند،
• بيشترِ اوقاتِ رابطه شان خوب باشد و نه بد.

ويژگي هاي يك رابطه ناسالم

در يك رابطه ناسالم، يكي از طرفين يا هر دو طرفين ممكن است تعدادي از ويژگي هاي زير را داشته باشد:

• سعي داشته باشد ديگري را كنترل كند،
• سعي كند به ديگري احساسِ بد بودن بدهد،
• ديگري را مسخره كند يا با نام هاي زشت صدا كند،
• نحوه پوشش ديگري را تعيين كند،
• فحش و ناسزا بگويند،
• زمان براي ديگري نگذارد،
• از رفتارهاي ديگري مرتب انتقاد كند،
• نگران برخورد و رفتارهاي ديگري باشد،
• ديگري را از داشتن روابط صميمانه و نزديك با ديگران منع يا دلسرد كند،
• هنگامِ صحبت كردنِ طرفِ مقابل، بي توجهي كند،
• رفتارهاي مالكانه نسبت به ديگري داشته باشد،
• به شدت غيرتي برخورد كند،
• از مذهب،  نژاد، قوميت،  ضعف و ... ديگري انتقاد كند يا از افرادي كه انتقاد مي كنند، حمايت كند،
• پول و اموال ديگري (مثل ماشين يا خانه) را كنترل كند،
• به طرف مقابل، اموال با ارزش، آشنايان يا نزديكان وي صدمه بزند يا تهديد به صدمه كند،
• هل دادن، زدن، پرت كردن اشياء و ... ،
• بي توجهي به احساسات طرف مقابل،
• تهديد به قطع رابطه،
• تهمت و اتهام هاي اشتباه زدن،
• مانع از ديدن يا صحبت كردن با دوستان، آشنايان و فاميل شود،
•  استفاده از تهديد يا اجبار براي ادامه رابطه.

برای دریافت خدمات گروه درمانی مشکلات ارتباطی به سایت اندیشه مهر مراجعه کنید.

نویسنده: خانم دکتر ربابه نوری

منبع:

http://andishemehr.com/

مشکلات ارتباطی والدین با نوجوانان

والدین و نوجوانان در طی زندگی خانوادگی خود با مشکلات متعددی روبه رو می شوند. آنان ممکن است اختلافات مهم و جدی داشته باشند. نحوه برخورد با اختلافات بسیار مهم است. زیرا، بخشی از اختلافات طبیعی است و به کسب استقلال نوجوانان کمک می کند. از آن جایی که نوجوانان به سرعت به جوانان آینده ساز کشور تبدیل خواهند شد مهم است که بتوانند حتی در زندگی خود، در محدوده اختیارات شخصی خود، نظر بدهند، تصمیم بگیرند، از افکار خود دفاع کنند و ... . چنان چه آنان این توانایی را در سنین نوجوانی بیاموزند، قادر خواهند بود که در آینده نیز از افکار و ایده های خود دفاع کنند، تصمیم گیری های صحیحی داشته باشند و مسئولیت های شخصی خود را به درستی انجام دهند.

ولی، بعضی دیگر از اختلافات مخرب و ویرانگر اند. این نوع از اختلافات می تواند به رابطه بین والدین و نوجوانان صدمه زده و آنان را از یک دیگر دور کند. فاصله بین والدین و نوجوانان پدیده ای منفی است. زیرا، باعث می شود آنها از بسیاری از حمایت های عاطفی و روانی والدین محروم شوند و به هنگام مشورت در زمینه های مهم زندگی از والدین خود محروم شوند. همچنین، والدین نمی توانند تاثیر مثبتی که بر زندگی فرزند خود مایل اند داشته باشند را از دست دهند.

به همین دلیل مهم است که والدین و نوجوانان اختلافات و تعارض های خود را به درستی شناسایی کنند و به گونه ای به آنها بپردازند که رابطه آنها مختل نشود.

در مرکز مشاوره اندیشه مهر، به والدین و نوجوانان کمک می شود تا:

• اختلافات خود را بشناسند و اختلافات وتعارض های سالم و ناسالم را از هم تفکیک کنند،
• بتوانند ارتباط سالم والد/ نوجوان را حفظ کرده و آن را بهبود بخشند،
• بتوانند استقلال و حریم های شخصی نوجوان را محترم بشمارند،
• بتوانند مرزهای زندگی خانوادگی و زندگی شخصی را تفکیک کنند،
• بتوانند نظارت منطقی بر رفتار نوجوان داشته باشند به گونه ای که مرزهای شخصی آنان آسیب نبیند،
• بتوانند توانایی های فرزند نوجوان خود را بهبود بخشند و او را برای دوره جوانی آماده سازند،
• بتوانند از وجود والدین و حمایت های آنان نهایت بهره را ببرند.

مشکلات ارتباطی والدین با کودکان

علی رغم تمام عشق و علاقه ای که والدین برای کودکان خود قائل اند، بسیاری از اوقات کودکان به درستی فهمیده و درک نمی شوند. نه این که والدین، به عمد، به کودکان توجه نمی کنند و در حق آنها کم می گذارند، بلکه به این دلیل که فهم کودکان از سوی بزرگسالان سخت است. حال، هنگامی که مشکلات زندگی والدین را هم در نظر بگیرید مانند مشکلات کاری، مشکلات با هم، باخانواده های یک دیگر، مشکلات مالی و ... می بینیم که آن قدر تحت فشار اند که گاهی ممکن است نتوانند آن طور که می خواهند به کودک شان توجه کنند. کودکان نیز به دلیل، عدم توانایی هایی که دارند ممکن است نتوانند به درستی والدین خود را مطلع کنند که نیازهایی دارند که والدین نتوانسته اند تامین کنند.

یکی از مشکلات شایع کودکان، ترس های مختلف است که در آنان شکل می گیرد. آنان ممکن است بترسند از این که در داخل یک آپارتمان کوچک به تنهایی دستشویی بروند و از مادرشان می خواهند تا زمانی که داخل دستشویی هستند، در کنار در بایستد تا ترس آنها کم شود. ممکن است تنهایی دراتاق خود نخوابند یا دوست داشته باشند که شب ها در تخت والدین شان بخوابند. اگر چه هنوز، اختلال اضطراب جدایی در آنان شکل نگرفته، ولی، آنان نیاز به تماس بیشتر با والدین خود و به خصوص مادر خود دارند. معمولاً؛ چنین مشکلاتی در کودکان منجر به رفتارهای منفی مادر می شود که از کودک انتقاد می کند که چرا به این سن رسیده کارهای شخصی اش را نمی تواند به تنهایی انجام دهد. نمونه های دیگر از چنین مشکلات کودکان و والدین عبارت اند از:

• انگشت مکیدن،
• ناخن جویدن،
• دروغ گویی،
• بهانه گیری،
• حسادت با سایر خواهر/برادرها،

با توجه به مطالب بالا، ممکن است مشکلاتی در زندگی کودکان رخ دهد که والدین به درستی متوجه دلیل آن نشوند و در این جاست که ضروری است والدین از کمک های تخصصی بهره بگیرند.

در مرکز مشاوره اندیشه مهر، روش های صحیح ارتباط و فرزندپروری با کودکان و نوجوانان به والدین، مربیان و معلمان آموخته می شود.

والدینی که اقدام به کودک آزاری می کنند

گاهی اوقات والدین بدون این که بدانند یا بخواهند متوجه می شوند رفتارهای آنان منجر به کودک آزاری شده است. گاهی اوقات مادر افسرده یا والدینی که در اختلافات شدید قرار دارند یا دچار مشکلات متعددی اند بدون این که بخواهند متوجه می شوند که فشار مشکلات زندگی خود را بر سر فرزندان شان تخلیه می کنند. معمولاً، والدین تحت فشار و استرس، احتمال بیشتری دارد که کودک آزاری انجام دهند. استرس ها و فشارهایی مانند موارد زیر از شایع ترین مواردی است که در کودک آزاری ها دیده می شود:

• بحران های مالی و مشکلات کاری شدید،
• مشاجره و درگیری با همسر به خصوص هنگام طلاق و جدایی،
• تحریک پذیری ناشی از اختلالات روانی به خصوص اختلال افسردگی اساسی و مانند آن،
• ابتلای والدین به بیماری های جسمی ناتوان کننده،
• اعتیاد والدین یا یکی از اعضای خانواده،
• علایم ناشی از بیماری های روانی کودک مانند ADHD،
• وجود نقص یا معلولیت های جسمی در فرزندان،
• فرزندان دارای مشکلات خاص مانند اختلالات یادگیری، عقب افتادگی ذهنی و مانند آن،
• باورهای نادرست در مورد تربیت فرزند مانند «کتک برای تربیت بچه ها لازم است»،
• اشتغال و اوقات زیاد کار والدین که مانع توجه و رسیدگی آنان به فرزند می شود،
• سابقه کودک آزاری در زندگی والدین،
• نبود یک یا هر دو والد به علت مهاجرت، ماموریت کاری، جدایی یا هر علت دیگری.

کودک آزاری یا آزارکودکان/نوجوانان، یکی از انواع خشونت های خانگی است. بدرفتاری با کودکان عبارت است از «هر گونه برخورد بد چه جسمی و چه هیجانی با کودکان ، آزار جنسی، غفلت یا استفاده تجاری یا هر گونه بهره کشی از کودکان که باعث صدمه به سلامت، بقا یا سعادت کودک شود یا چنین احتمالی را در یک زمینه ارتباطی، اعتماد و قدرت مطرح کند» (سازمان جهانی بهداشت، 2006). به عبارت ساده تر، کودک آزری یا بدرفتاری یا آزار کودک/ نوجوان عبارت است از آسیب یا تهدید سلامت جسم و روان و یا سعادت و رفاه و بهزیستی کودک (یعنی فرد زیر 18 سال) چه به دست والدین یا افراد دیگری که نسبت به وی مسئول هستند .

کودک آزای انواع مختلفی دارد که در این قسمت هر کدام از آنها به اختصار معرفی می گردند:

کودک آزاری جسمی

منظور از کودک آزاری جسمی، صدمات غیرتصادفی جسمی به کودک است که می تواند دامنه وسیعی داشته باشد از ایجاد خراش کوچک تا شکستگی شدید یا مرگ که در نتیجه کتک، لگد، هل دادن، تکان دادن، زدن (با دست، چوب، یا هر شی دیگری)، سوزاندن، پرت کردن، یا هر روش دیگری توسط والد، مراقب یا یکی دیگر از افرادی که مسئولیت کودک را به نوعی برعهده داشته باشند، صورت می گیرد. چنین جراحت هایی، کودک آزاری تلقی می شوند چه مراقب عمداً مرتکب این عمل شده باشد چه غیرعمدی.

کودک آزاری جنسی

کودک آزاری جنسی شامل هر نوع عمل جنسی با کودک است که عمدی و برای ایجاد ارضای جنسی باشد و توسط والد، مراقب یا هر کسی که مسئولیت کودک را برعهده دارد، انجام شود. انواع مختلف این نوع کودک آزاری عبارت است از: دست زدن به آلت کودک، دخول، زنای با محارم، تجاوز، همجنس بازی با پسر کم سن یا هر نوع رفتار جنسی دیگر. کودک آزاری جنسی شامل استثمار یا بهره کشی های بدون تماس مستقیم هم می شود مثلاً اجبار، فریب، تهدید یا تحت فشار قرار دادن کودک برای مشارکت در رفتارهایی

برای ارضای جنسی با دیگران بدون تماس مستقیم بدنی، توسط والدین یا کسی که مسئولیت کودک را برعهده دارد.

کودک آزاری هیجانی یا روانی

این نوع کودک آزاری عبارت است از هر گونه عمل نمادین یا گفتار غیرتصادفی که والدین یا مراقبان انجام دهند که باعث صدمه روان شناختی جدی به کودک ونوجوان شود یا احتمال چنین صدمه ای وجود داشته باشد. در این جا اعمال جنسی یا جسمی مد نظر نیست. مثال هایی از این نوع کودک آزاری عبارت اند از: تمسخر، سرزنش، توهین، تهدید به رها کردن یا صدمه زدن به کودک و نوجوان یا این که فرد دیگری به کودک ونوجوان یا آن چه برای او مهم است، صدمه خواهد زد، محدود و محصور کردن کودک یا نوجوان (بستن دست ها یا پاها به هم یا بستن کودک به وسایل یا شی دیگری، یا محدود کردن کودک در یک فضای محدود)، به صورت فاحش و مشخص قربانی کردن کودک یا نوجوان، اجبار کودک به اعمال رنج در خودش، یا انظباط شدید و افراطی (مانند تنبیه به مدت خیلی طولانی یا به تعداد زیاد، حتی اگر به حد کودک آزاری جسمی نرسد) چه بدنی چه غیر بدنی.

غفلت از کودک

منظور از غفلت هر گونه عدم رسیدگی یا بی توجهی فاحش والدین یا مراقب است، به نحوی که کودک یا نوجوان از نیازهای اساسی متناسب با سن کودک ونوجوان خود محروم شود به طوری که به رشد جسمی یا روانی کودک یا نوجوان صدمه بزند یا احتمال این صدمه باشد. غفلت از کودک و نوجوان شامل موارد زیر می شود: رها کردن، فقدان نظارت مناسب، عدم تامین نیازهای هیجانی و روان شناختی ضروری، و عدم تامین امکانات آموزشی، مراقبت های بهداشتی، امکانات پرورشی، پناهگاه و یا پوشاک مناسب.

در چنین شرایطی نه تنها لازم است که کودک آزار دیده تحت درمان قرار بگیرد بلکه ضروری است والدین روش های دیگری را برای فرزندپروری سالم ومثبت بیاموزند. مرکز مشاوره اندیشه مهر، به والدینی که رفتارهای آنان منجر به کودک آزاری شده است و همچنین فرزندان آنان خدمات اساسی ارایه می دهد تا والدین بتوانند مدیریت صحیحی را بر رفتارهای خود و پرورش فرزندان سالم بیاموزند و همچنین به فرزندان آنان کمک می کند تا بتوانند اثرات مخرب کودک آزاری را از خود دور کنند.

برای ارضای جنسی با دیگران بدون تماس مستقیم بدنی، توسط والدین یا کسی که مسئولیت کودک را برعهده دارد.

کودک آزاری هیجانی یا روانی

این نوع کودک آزاری عبارت است از هر گونه عمل نمادین یا گفتار غیرتصادفی که والدین یا مراقبان انجام دهند که باعث صدمه روان شناختی جدی به کودک ونوجوان شود یا احتمال چنین صدمه ای وجود داشته باشد. در این جا اعمال جنسی یا جسمی مد نظر نیست. مثال هایی از این نوع کودک آزاری عبارت اند از: تمسخر، سرزنش، توهین، تهدید به رها کردن یا صدمه زدن به کودک و نوجوان یا این که فرد دیگری به کودک ونوجوان یا آن چه برای او مهم است، صدمه خواهد زد، محدود و محصور کردن کودک یا نوجوان (بستن دست ها یا پاها به هم یا بستن کودک به وسایل یا شی دیگری، یا محدود کردن کودک در یک فضای محدود)، به صورت فاحش و مشخص قربانی کردن کودک یا نوجوان، اجبار کودک به اعمال رنج در خودش، یا انظباط شدید و افراطی (مانند تنبیه به مدت خیلی طولانی یا به تعداد زیاد، حتی اگر به حد کودک آزاری جسمی نرسد) چه بدنی چه غیر بدنی.

غفلت از کودک

منظور از غفلت هر گونه عدم رسیدگی یا بی توجهی فاحش والدین یا مراقب است، به نحوی که کودک یا نوجوان از نیازهای اساسی متناسب با سن کودک ونوجوان خود محروم شود به طوری که به رشد جسمی یا روانی کودک یا نوجوان صدمه بزند یا احتمال این صدمه باشد. غفلت از کودک و نوجوان شامل موارد زیر می شود: رها کردن، فقدان نظارت مناسب، عدم تامین نیازهای هیجانی و روان شناختی ضروری، و عدم تامین امکانات آموزشی، مراقبت های بهداشتی، امکانات پرورشی، پناهگاه و یا پوشاک مناسب.

در چنین شرایطی نه تنها لازم است که کودک آزار دیده تحت درمان قرار بگیرد بلکه ضروری است والدین روش های دیگری را برای فرزندپروری سالم ومثبت بیاموزند. مرکز مشاوره اندیشه مهر، به والدینی که رفتارهای آنان منجر به کودک آزاری شده است و همچنین فرزندان آنان خدمات اساسی ارایه می دهد تا والدین بتوانند مدیریت صحیحی را بر رفتارهای خود و پرورش فرزندان سالم بیاموزند و همچنین به فرزندان آنان کمک می کند تا بتوانند اثرات مخرب کودک آزاری را از خود دور کنند.

برای دریافت خدمات درمان مشکلات ارتباط با فرزند به سایت اندیشه مهر مراجعه کنید.

نویسنده: خانم دکتر ربابه نوری

منبع:

http://andishemehr.com/